İşte o yazı;

2014 yılında doktora tezimden faydalanarak “Altın inançlı bir liman mı” başlıklı bir kitap yazmıştım. Kitap, o devir için radikal kimi çıkarımlar içeriyordu ve 2008 Global Finansal Krizi sonrasında pek çok korelasyonun değiştiğini ekonometrik tahlillerle ortaya koyuyordu. Bugün kitaptaki çıkarımlardan yola çıkarak rahatlıkla söz edebilirim ki pandemi ile bir arada altın eski alışkanlıklarla “güvenli liman” tabirleri kullanılsa da bu devirde epey spekülatif bir emtia haline dönüşmüş durumda.

“ETF” ÖNCESİ VE SONRASI DURUM

ETFs’ler (Exchange Traded Funds) yani borsa yatırım fonları; pay senetleri, tahvil, bono ve emtia üzere yatırım eserlerinin bulunduğu rastgele bir endeksi baz alan ve yatırımcılara bu endeksin performansını yansıtan fonlarıdır. ETFs’ler kıymetli riskler içerse de sağladığı kolaylıklar itibariyle epeyce fazla tercih edilen bir enstrüman haline gelmiştir. Fakat altın üzere emtialarda sağladığı süreç kolaylıklarının ve fiziki altın talebi (değişimi) olmaksızın piyasaya giriş çıkış kolaylığı avantajı getirmesinin uzun vadede fiyatları spekülatif hale getirdiğine yönelik tenkitler de giderek artmaktadır. Nasıl mı?

Üstteki grafik, ons altının dolar cinsinden günlük bedellerini gösteriyor. Birinci bilgi 1979’da başlıyor. Grafik üzerindeki birinci kırmızı çizgi birinci altın ETFs sürecinin yapıldığı tarih olan 28 Mart 2003’ü ikinci kırmızı çizgi ise ABD’deki mortgage krizinin başlangıcını gösteriyor. Birinci altın ETFs süreci başlamadan evvel petrol şokunun altın fiyatlarını çok yükselttiği devir de dahil olmak üzere yaklaşık 25 yıllık süreçte altının ons fiyat ortalaması yalnızca 368,9 dolar. Birinci altın ETFs sürecinin akabinde oluşan ortalama fiyat ise 665,3 dolara çıkmış. Bu yüzden altın fiyatlarını takip ederken ETFs’leri yakından takip etmek ve ETFs’lerin fiyatı spekülatif haline getirdiğini göz gerisi etmemek gerekiyor.

TÜRKİYE’DE ALTIN FİYATI

Altın, Türkiye’de yatırımcılar için klâsik bir araç. Hatta yüklü olarak fiziki altın alıp bunu “yastık altı” diye tabir ettiğimiz halde finansal sisteme dahil etmeden saklama halinde bir alışkanlık da var. Bu bakımdan altın fiyatlarındaki hareketler yakından takip ediyoruz. Pekala Türkiye’de altının gram fiyatı nasıl belirleniyor?

Altının bir onsu 31,1 gram. Bu bir ons altının milletlerarası piyasada dolar karşılığı bir bedeli var. Dolar üzerinden bu ons kıymetini 31,1’e böldüğümüzde bir gram altının dolar karşılığını buluyoruz. Sonra onu içeride dolar/TL kuru ile çarptığımızda gram altının Türk Lirası fiyatı ortaya çıkıyor. O halde burada iki değişken var. Birincisi altının dolar cinsinden ons fiyatı. Oburu de dolar/TL kuru.

AMAN DİKKAT!

Bir müddettir altının ons fiyatındaki artışa dolar/TL’deki üst istikametli hareket de eklenince altının gram fiyatında çok süratli bir artış yaşadık. Altının ons fiyatındaki artış yüklü olarak global risklerden kaynaklanıyor. Buna pandemi de dahil. Pekala ya nitekim aşı bulunursa? O vakit altının ons fiyatında çok süratli biz düşüş olacaktır ve bunu ETFs’ler başlatacaktır. Türkiye iktisadının olağanlaşmaya başlaması ile bir arada kurun da stabilizasyonu sağlandığında bu ortalar yüz güldüren altının el yakma riski doğabilir.

Haber7