2009 yılında deniz bilimleri uzmanlarının yayınladığı akademik makalede, son 200 yılda Adriyatik Denizi’nde sıkça görülen müsilajın (deniz salyası) vakit içinde Tiren, Ege ve Marmara denizlerinde de görülmeye başlandığı söz edildi. Müsilajının deniz yüzeyinin ısınmasıyla bağlantılı olduğu ve 1980-2010 yılları ortasında müsilaj salgınlarının sayısının katlanarak arttığı, 2 ila 3 aya kadar da hayat müddeti olduğu ortaya çıktı.

Marche Politeknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü’nden Robert Danovaro ve Antonio Pusceddu ve Trieste Üniversitesi Hayat Bilimleri Fakültesi’nden Serena Fonda Umani’nin bir ortaya gelerek kaleme aldıkları akademik makalede, müsilajın son 200 yılda hangi denizlerde ne sıklıkla görüldüğü, nasıl ve neden ortaya çıktığı incelendi.

İklim değişikliği ve su yüzeyinin ısınmasıyla ilişkili olduğu belirtilen müsilajın, özel mikrobiyal biyoçeşitlilik içerdiği ve çevreleyen deniz suyunda bulunmayan patojenik tiplere mesken sahipliği yaptığı ortaya çıktı. Öte yandan, 1980-2010 yılları ortasında müsilaj salgınlarının sayısının katlanarak arttığı ve 2 ila 3 aya kadar hayat mühleti olduğu belirtildi.

MÜSİLAJ (DENİZ SALYASI) NASIL OLUŞUYOR?

Makalede uzmanlar müsilajın, deniz yüzeyinin ısınması ve bu kapsamda deniz karının (marine snow) oluşmasıyla ilişkilendiriyor. Okyanus tabanlarında oluşan, meyyit hayvanların, deniz bitkilerinin kalıntılarını içeren kara benzeyen bir unsur olduğu fakat içinde kum üzere inorganik hususları de barındırdığı belirtilen deniz karı, müsilaja dönüşüyor.

Makalede, bu deniz fenomeninin ortaya çıkma sıklığının son 30 yılda arttığına dikkat çekilerek, “Dünya çapında, Akdeniz havzasındaki son derece verimli ve sığ Adriyatik Denizi (ve bilhassa kuzey kısmı), büyük müsilajlardan önemli halde etkilenen alandır. Müsilaj birinci defa 1729’da burada rapor edildi ve başlangıçta balık ağlarının tıkanmasına neden olduğu için ‘kirli deniz fenomeni’ olarak tanımlandı. O vakitten beri müsilaj varlığı farklı vakitlerde rapor edilmişti, lakin son 30 yılda bu fenomenin sıklığı kıymetli ölçüde artmıştır. Yüzeyde yahut su sütununda yüzen müsilajları uzun bir hayat müddeti (2-3 aya kadar) gösterebilir. Deniz tabanına yerleştikten sonra ise agregalar tortuları kaplar ve kimi durumlarda kilometreler boyunca uzayarak organizmaların oksijensiz kalmasına neden olabilir. Bunun sonucunda bentik organizmaların (en dipteki) boğulması, turizm ve balıkçılığa önemli ekonomik ziyanlar verir” tabirlerine yer verildi.

BİRİNCİ ADRİYATİK DENİZİ’NDE, SONRA EGE, TİREN VE MARMARA’DA GÖRÜLDÜ

Tarihi raporların da tahlil edildiği makalede, Akdeniz’de son 30 yılda müsilaj sıklığının neredeyse katlanarak arttığını gösteriyor. 1920’den evvel müsilaj olayları sırf Adriyatik Denizi’nde rapor edilirken, 1980’den sonra Ege ve Tiren Denizlerinden de müsilaj olayları rapor edildi. Son 30 yılda en fazla müsilaj salgınının görüldüğü bölge Adriyatik Denizi oldu ve bunu Tiren Denizi ve Ege Denizi izledi.

Makalede son olarak iklim değişikliği ve deniz müsilajı oluşumunda temas olduğu tabir edilerek, deniz müsilajının içinde önemli oranda bakteri ve virüsün de bulunduğu aktarıldı.

Makalede, “Son 60 yıldaki sıcaklık değişimlerinin tahlili, müsilaj oluşumunun iklim değişikliği ile değerli bir alaka göstermiştir. Öte yandan, deniz müsilaj örnekleri üzerinde yaptığımız mikroskobik tahliller, devasa bakteri ve virüs bollukların varlığını ortaya çıkardı. Müsilajdaki bakteri ve virüs bolluklar, çevreleyen deniz suyundan değerli ölçüde daha yüksekti” denildi.

Haber7