Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıları Uzmanı Uzm. Dr. Gülten Karasu, iyotun insan bedeni ve gelişimine dair çok değerli bir yere sahip olduğuna değindi. Uzm. Dr. Karasu, ”İyot, insan bedeninde çok küçük ölçüde bulunan beyin gelişimi ve büyümenin düzenlenmesinde çok değerli rolü olan tiroid hormon sentezi için gerekli olan bir eser elementtir. İyot, bedenimizde başta beyin olmak üzere tüm organların nizamlı çalışmasında, büyüme ve gelişmenin tam olmasında, bedenin ısı ve gücünün devamı için gerekli olan tiroid hormonlarının imalinde kullanılmaktadır’‘ dedi. Uzm. Dr. Gülten Karasu, husus hakkında açıklamalarda bulundu.
İYOT EKSİKLİĞİ EN KIYMETLİ SIHHAT MESELELERİNDEN BİRİ
İyotun ehemmiyetine vurgu yapan Dr. Karasu, ”Vücuda alınan iyot ölçüsünü belirleyen en kıymetli faktör yaşanılan bölgedeki toprak, su ve bitkilerde bulunan iyot ölçüsüdür. En değerli kaynağı ise deniz eserleridir. İyot eksikliği makul coğrafik bölgelerde daha sık görülmekte olup sıklık iyot eksikliği derecesine ek olarak öbür çevresel guatrojenlerden de etkilenmektedir. Guatrojen olarak isimlendirilen lahana, karnabahar, şalgam, keten tohumu üzere eserlerde bulunan çeşitli hususlar, iyot ile yarışırlar ve tiroid metabolizmasını etkileyerek iyot eksikliğinin tesirlerini artırırlar. İyot eksikliği, tüm dünyada en değerli sıhhat problemlerinden biridir. İyot eksikliğinde ortaya çıkan bozukluklar yaşa ve eksikliğin tartısına nazaran değişmektedir. Tüm yaş kümeleri iyot eksikliğinden etkilense de bilhassa gebeler, fetüs, yeni doğan ve süt çocukları daha fazla etkilenmektedir. Beşerde beyin gelişimi fetal hayatta başlar ve birinci 2-3 yaş en hassas devri oluşturur. İyot eksikliğine bağlı olarak düşük, meyyit doğum, bebek mevtinde artma, zeka geriliği, sağırlık, uzunluk kısalığı görülmektedir. İyot eksikliği bölgelerinde yenidoğan tarama testlerinde TSH seviyeleri yüksek bulunmaktadır. Çocukluk çağında ise guatr, büyüme geriliği, öğrenmede zahmet ve okul başarısızlığına neden olur. İyot eksikliği bölgelerinde yaşayan çocukların IQ skorunun 13 puan düşük olduğu gösterilmiştir. Erişkinlerde ise diffüz ve noduler guatr, zihnin kâfi çalışmaması üzere çeşitli hastalıklara yol açar. İyotun hem az alınması hem de fazla alınması tiroid hastalığına neden olmaktadır” formunda konuştu.
DÜNYA NÜFUSUNUN YÜZDE 40’U İYOT EKSİKLİĞİ YAŞIYOR
Dr. Karasu, kelamlarına şöyle devam etti: ”İyot eksikliği, tüm dünyada yaklaşık 1,6 milyar insanın risk altında olduğu, dünyanın en sık görülen hastalıklarından biridir. İyot, tiroid hormonlarının ayrılmaz bir modülüdür ve münasebetiyle hipotiroidi (yetersiz tiroid bezi çalışması) ve hipertiroidinin (fazla tiroid bezi çalışması ) gelişiminde kıymetli bir faktördür. Gereğinden çok az iyot alınması durumunda, hipotiroidi, kretinizm ve öbür iyot eksikliği hastalıkları gelişebilir. Öbür yandan, çok iyot alımı hipertiroidiye yol açabilir. Bedenlerimiz iyot üretemediğinden, sağlıklı bir beslenmeyle nizamlı olarak tedarik edilmelidir. Dünya Sıhhat Örgütü’nün (WHO) bir raporuna nazaran, iyot eksikliği dünya genelinde yaklaşık 54 ülkede görülmektedir. Ülkemizde de iyot eksikliği önemli bir halk sıhhati sorunu olup 1998-2000 de başlayan sofra tuzlarının zarurî iyotlanması ve iyotlu tuz tüketimi ile bilhassa kent merkezlerinde bu sorunun önüne geçilmiştir. Yetersiz iyot alımı, zekâ geriliğinin önlenebilir en yaygın nedenidir. Neredeyse tüm ülkelerde tuzlara iyot eklenmesine yönelik global bir kampanya, bugün dünya da ailelerin tahminen yüzde 68’inde iyotlu tuz kullanımıyla sonuçlanmıştır. Bu kampanya öncesinde, 2005 yılında 2 milyar beşerde guatr gelişeceği kestirim edilirken bu sayı 0,7 milyar olarak gerçekleşmiş ve böylelikle 1,3 milyar insan bu hastalıktan kurtarılmıştır. Buna karşın, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ı iyot eksikliği riski taşımaya devam etmektedir. İyot eksikliğinin gözle görülebilen ve tartışmaya yer bırakmayan tesiri, guatr olarak bilinen tiroid bezinin büyümesidir. Önemli sıhhat sonuçlarını önlemek için iyot eksikliğinin erken belirtilerini fark etmek değerlidir.’’
BEBEKLER YÜKSEK RİSK ALTINDA
Dr. Karasu günlük iyot ihtiyacı hakkında şu bilgileri verdi: ‘‘Günlük iyot ihtiyacı kişinin ömrü boyunca değişir. İyot alım ölçüleri; bebekler 90 mikrogram/gün (0-59 ay). Çocuklar (6-12 yaş) 120 mikrogram/gün. Çocuklar (>12 yaş) 150 mikrogram/gün. Ergenler ve yetişkinler 150 mikrogram/gün. Hamile ve emziren bayanlar 250 mikrogram/gün. Bebekler iyot eksikliği açısından yüksek risk altındadır zira beden yüklerine nazaran iyot ve tiroid hormonlarına duydukları gereksinim hayatın başka evrelerinden çok daha yüksektir. Bu nedenle, American Thyroid Association (Amerikan Tiroid Derneği – ATA), ve TEMD (Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği ) tüm hamile ve emziren bayanların, iyotlu tuz kullanmasını ve buna ek olarak günde en az 100-150 mikrogram iyot içeren iyot dayanağı almasını önermektedir.”
Haber7
