Hükümet, salgının istihdam üzerindeki olumsuz tesirlerinden çalışanları korumak için 16 Nisan 2020’den itibaren fesih kısıtı uygulamasını getirdi. İş Kanunu’nda yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller fesih kısıtı uygulamasının istisnaları ortasında sayıldı. Ahlak, iyi niyet kurallarına uymayan haller vazifenin taammüden ve daima ihmali, mazeretsiz işe gelmemek üzere hususların yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu unsur kullanmak üzere halleri içeriyor.
Bu hallerin tamamında iş akdinin feshi durumunda işten ayrılış süreçleri 29 nolu kod üzerinden yapılıyor. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için farklı başka kodlar belirlendi.
ORTALAMA 17 BİNDEN 15 BİNE İNDİ
SGK birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının birebir kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığına dikkat çekti. SGK genelgesinde yapılan değişiklikle ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için farklı başka kodlar belirlendi. SGK açıklamasında, “Mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık üzere birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, muhtemel problemlerin önüne geçilecektir” denildi. Kod-29 kullanılarak çok sayıda çalışanın işten çıkarıldığı tarafındaki tezlere karşılık açıklamada, “Fesih kısıtından evvelki periyotta aylık ortalama 17 bin çalışanın işten ayrılış nedeni ‘Kod-29’ olarak bildirilmiş iken fesih kısıtından sonraki periyotta bu sayı aylık ortalama 15 bin kişidir” denildi.
İŞTEN AYRILIŞ NEDENLERİ VE YENİ KODLAR ŞÖYLE
GEREKLİ VASIFLARDA PATRONUN YANILTILMASI: (Kod 42) İş mukavelesi yapıldığı sırada bu mukavelenin asıllı noktalarından biri için gerekli vasıflar yahut kurallar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu söyleyerek personelin patronu yanıltması.
İŞVERENLE İLGİLİ TEMELSİZ İHBARLAR: (Kod 43) Emekçinin, patron veyahut bunların aile üyelerinden birinin onur ve namusuna dokunacak kelamlar sarf etmesi.
DİĞER İŞÇİCE CİNSEL TACİZ: (Kod 44) Diğer bir personele cinsel taciz.
İŞ YERİNE SARHOŞ GELİNMESİ: (Kod 45) Emekçinin patrona veya onun aile üyelerinden birine yahut patronun öteki emekçisine sataşması, işyerine sarhoş veya uyuşturucu unsur almış olarak gelmesi.
HIRSIZLIK VE MESLEK SIRLARINI DEŞİFRE: (Kod 46) Emekçinin, patronun inancını berbata kullanmak, hırsızlık yapmak, patronun meslek sırlarını ortaya atmak üzere davranışlarda bulunması.
7 GÜNDEN FAZLA MAHPUS CEZASI ALANLAR: (Kod 47) Personelin işyerinde, yedi günden fazla mahpusla cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir kabahat işlemesi.
PATRONDAN MÜSAADE ALMADAN DEVAMSIZLIK: (Kod 48) Personelin arka arda iki işgünü yahut bir ay içinde iki kere rastgele bir tatil gününden sonraki iş günü veyahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
VAZİFESİNİ YAPMAMASI: (Kod49) Personelin yapmakla ödevli bulunduğu vazifeleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
İŞİN GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE ATMAK: (Kod 50) Çalışanın işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, makineleri, tesisatı yahut öteki eşya ile hususları 30 günlük fiyatı ile ödeyemeyecek derecede hasara uğratması.
KOD-29 İLE İŞTEN ÇIKARMA NEDİR?
PATRON İş Kanunu’nun 25. unsurunun birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve gibisi sebepler dışında iş akdini feshedemiyor. Patrona iş akdini haklı feshetme yetkisi veren kelam konusu hususa dayanarak işten çıkartılan emekçiler Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (29) koduyla bildiriliyor. Emekçi kıdem tazminatı alamıyor, işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor.
Haber7
