Türkiye’nin ulusal savunma sanayiinde en kıymetli güç ögelerinden biri olan yerli ve ulusal SİHA’lar için yeni bir devir başlıyor. BAYKAR Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar’ın toplumsal medya hesabından yaptığı “TEI’nin geliştirdiği ulusal tasarım, yerli üretim uçak motoru. Dünyada bu sınıfta açık orta en yüksek performans bedellerine sahip uçak motoru. Nasıl derseniz; Test ettik, kıyasladık… AKINCI ve Bayraktar TB3’e güç verecek!” iletisi dalda ‘çifte müjde’ olarak kabul edildi.
MOTOR KONUSU POLİTİK MAKSAT UĞRUNA KULLANILDI
Savunma Teknolojileri Analisti Kadir Doğan, tıpkı bildiride hem yerli ve ulusal motor hem de kamuoyunun birinci sefer duyduğu TB3 platformu olduğuna dikkat çekerek, her iki gelişmenin de son derece bedelli bir dönüşüme işaret ettiğini söyledi.
Son devirlerde kamuoyunun ‘SİHA motoru’ konusunda hayli meşgul olduğunu anımsatan Doğan’a nazaran TB2 platformunda kullanılan rotax motoru sanıldığı üzere çok güç erişilen bir pozisyonda değil.
“Yine de başta Kanada olmak üzere bu durumu politik hedef uğruna kullanan ülkeler var” diyen Kadir Doğan, kelam konusu motorun çok farklı ülkelerden temin edilebileceğini de paylaştı.
YERLİ VE ULUSAL MOTOR NEDEN KIYMETLİ?
Doğan, bu bahsin her seferinde istismar edildiğini, gelecek periyotta de benzeri süreçler yaşanabileceğini vurgulayarak, yerli ve ulusal motorun neden değerli olduğunu şöyle anlattı:
“TEI tarafından geliştirilen PD-170 motoru Türkiye’nin üzerinde uzun müddettir çalıştığı bir projeydi. Hatta yalnızca bu motorla da kalmadı çalışmalar. Ayrıyeten PD-220 üzere daha güçlü bir motor konusunda da önemli aralık kat edildi. Ankara, gelecek devirde atacağı beklenen adımlar ve öngördüğü riskler nedeniyle kendi motor ailesini oluşturmak istedi ve bunu da büyük oranda başardı. Ben bu eserler ile birlikte bilhassa Turbo dizel havacılık motorları alanında ülkemizin gelecekte bir sorun ile karşılaşabileceğini düşünmüyorum. Bu sorun büyük oranda çözüldü.”
İHRACAT İÇİN ÇOK KRİTİK GELİŞME
Kelam konusu çalışmalarda gelinen noktanın TEI için son derece değerli bir eşik olduğu görüşünü savunan Kadir Doğan’a nazaran yakın gelecekte bu alanda kullanılacak Türk malı motorların dünyanın dört bir yanından sipariş alabilme ihtimali bir epey yüksek.
“TEI’nin motorunu daha evvel ANKA’da görmüştük. Artık farklı bir platform olan TB3’de de göreceğiz. Siz motoru yaparsınız bu bir muvaffakiyettir. Lakin farklı platformlara entegre edebildiğiniz vakit başarınız kat be kat artmış oluyor” diyen Savunma Teknolojileri Analisti Kadir Doğan, şöyle devam etti:
“Motor entegrasyonu güçlü bir konu. Soğutması var, yakıt enjeksiyonu var, öteki alt başlıkları var… Platform ile müşterek bir halde çalışmanızı gerektiren bir durum. Siz farklı platformlarda bunu kullandıkça geri dönüşlerin sayısı da artacak. Şahsen alandan gelecek dönüşler sizin eserinizi mükemmelleştirecek. TEI’nin motorlarına ben bu gözden bakıyorum.
Tüm bunları alt alta koyunca TB3’de bu motorun kullanılmasının neden değerli olduğunu bir defa daha anlıyoruz. Yüksek irtifa, uzun uçuş mühleti, verimli yakıt tüketimi üzere parametreler göz önüne alındığında bu motorun dünyanın kendi alanında en iyi motorlarından biri olduğunu söyleyebiliriz.”
TB3’DE NELER GÖRECEĞİZ?
TB2’nin dünyada SİHA’lara bakış açısını değiştiren bir dönüm noktası olduğunu hatırlattığımız Doğan, “Peki TB3 mevcudun üzerine ne koyacak?” sorusuna ise şu karşılığı verdi:
“TB3 için kesin bir telaffuzda bulunmak imkansız. Zira şimdi resmi bir açıklama yok. Lakin beklentilerimiz var. Bir kez TB2’ye nazaran daha ağır bir platform bekliyoruz. Lakin bu daha kısa bir uçuş mühleti manasına gelmemeli. Zira yerli ve ulusal motor bu açığı ziyadesiyle kapatacak. TB2’nin uçuş müddeti rekorlarını biliyoruz. TB3’ün de bu bahiste yeni rekorlara imza atması sürpriz olmaz.
Yapısal olarak TB3’ün burnunun ANKA üzere şişkin olması kuvvetle beklenen. Zira bu platformun TB2’den farklı olarak SATCOM eklenmiş bir versiyon olacağını düşünüyoruz. Yani bu ne manaya geliyor? TB2 muhakkak aralıklarla yerleştirilen antenler üzerinden merkez ile irtibat kuruyordu. TB3 ise direkt uydu üzerinden sağlayacak haberleşmeyi. Bu da uydunuzun çektiği her yerde TB3’ü uçurabileceğiniz manasına geliyor. Havada kalma mühleti boyunca istediğiniz yere gönderebilirsiniz.
Bir başka yapısal değişim büyük ihtimalle kullanılan materyalde olacak. TB2 olağanda karbon fiber kompozit gereçten yapıldı. Karbon fiber radyo sinyallerinin dışarıya çıkmasını engelleyecek bir yapıda. TB3’de şayet SATCOM entegre edilirse, cam elyaf destekli bir yapının kullanılması mümkün.”
TB3 YENİ BİR MÜHİMMATLA GELEBİLİR
Savunma Teknolojileri Analisti Kadir Doğan, TB3’te SAR radarı olabileceğine de işaret ederek, bu durumun tüm hava şartlarında maksat bulma ve yok etme konusunda büyük bir kabiliyet kazandıracağını da söyledi.
“İlk sefer TB3 üzerinde göreceğimiz yerli ve ulusal bir mühimmat olur mu?” sorumuzu da yanıtlayan Doğan’a nazaran BOZOK’u TB3 üzerinden görmek sürpriz olmaz.
Haber7
