Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Doğu Akdeniz’deki gelişmelere ait, “Türkiye’nin kararlılığı motamot devam etmektedir. Yani buradan bizim taviz vermemiz kelam konusu değil.” dedi.

Erdoğan ve Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Lideri Milorad Dodik, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki baş başa ve heyetler ortası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi, gazetecilerin gündeme ait sorularını cevapladı.

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu üyelerini son olarak 2019 yılında Türkiye’ye gerçekleştirdikleri birinci resmi ziyaretleri vesilesiyle ağırladıklarını söz eden Erdoğan, bu formda mevcut Başkanlık Kurulunun birinci sefer bir ülkeyi ikinci sefer ziyaret ettiğini belirtti.

Daha sonra 9 Ekim 2019’da Türkiye-Bosna Hersek-Sırbistan Üçlü Tepesi’nde Belgrad’da Başkanlık Kurulu üyeleriyle bir ortaya geldiklerini anımsatan Erdoğan, salgın nedeniyle son 1 yıldır maalesef temasları, iş birliğinin gerektirdiği yoğunlukta gerçekleştiremediklerini, bunu önümüzdeki periyotta telafi edeceklerini söyledi.

TÜRKİYE’DEN BOSNA HERSEK’E AŞI YARDIMI

Bosna Hersek’te koronavirüs sebebiyle hayatını kaybedenler için başsağlığı dileyen Erdoğan, “Salgınla uğraşta Devlet Başkanlığı Kurulu’nun sergilediği ortak iradeyi takdir ediyoruz. Biz de dost kara günde muhakkak olur anlayışıyla salgının başından itibaren Bosna-Hersek’in yanında olduk. İnşallah, bundan sonra da bu halimizi koruma edeceğiz. Bu vesileyle de bu seyahatin akabinde 30 bin doz aşıyı da tıpkı halde Bosna Hersek’e göndereceğiz.” diye konuştu.

Erdoğan, salgın kaidelerine karşın Bosna Hersek’te 15 Kasım 2020’de lokal seçimlerin muvaffakiyetle gerçekleştirilmiş olmasının takdire şayan olduğunu kaydetti.

Mostar seçimlerinin 12 yıl ortadan sonra 20 Aralık 2020’de sonuçlanmasının da Bosna Hersek’in demokratik olgunluğunu gösterdiğini anlatan Erdoğan, kelamlarına şöyle devam etti:

“Türkiye olarak Bosna Hersek’in huzur ve istikrarına çok büyük değer veriyoruz. Refah ve kalkınma tarafında ortaya koyacağı her türlü uğraşında Bosna Hersek halkına takviye olmaya çalışıyoruz. Bugün de Devlet Başkanlığı Kurulunun lideri ve değerli üyeleriyle ikili ilgilerimizi tüm taraflarıyla istişare ettik. Aramızdaki ticari ve ekonomik faaliyetlerin daha da artırılması imkanlarını değerlendirdik. İkili ticaret hacmimiz, özgür ticaret muahedesinin yürürlüğe girmesiyle 9 kattan fazla artış göstererek 2020 yılında 650 milyon dolara ulaşmıştır. Elbet iki ülkenin potansiyeli bu düzeyin katbekat üzerindedir. Ticaret hacmimizi kısa vakitte 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz. Görüşmelerimizde bir dostluk, istikrar ve kalkınma projesi olan Saraybosna-Belgrad Otoyolu Projesi’nde gelinen evreyi da el aldık. Bu projenin Sırbistan ayağının temelini malum 9 Ekim 2019’da daima birlikte atmıştık. Projenin Bosna Hersek boyutunu hızlandırma konusunda neler yapabileceğimizi konuştuk.”

Erdoğan, bugün imzalanan altyapı ve inşaat projelerindeki iş birliği protokolünün çalışmalara ivme kazandıracağını aktardı.

TÜRKİYE-BOSNA HERSEK-SIRBİSTAN ÜÇLÜ TEPESİ

Güç, sıhhat, savunma sanayi, turizm, tarım ve hayvancılık alanlarında iş birliğinin geliştirilmesine dair kararlılıklarını vurguladıklarını lisana getiren Erdoğan, şunları kaydetti:

“Kültürel ve beşeri alanlardaki güçlü bağlarımızı daha da pekiştirmenin yolları üzerinde durduk. Türkiye olarak tüm bu hususları akılda bulundurmak suretiyle geçen sene eylül ayında Banja Luka Başkonsolosluğumuzu da faaliyete geçirdik. Bugünkü görüşmelerimizde, ortak coğrafyamız Balkanlar’da bölgesel iş birliği ve entegrasyonun ilerletilmesi mevzuları da gündemimizdeydi. Kıymetli Konsey Başkanı ve üyelerini haziran ayında Antalya’da gerçekleştireceğimiz Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci Tepesi’ne davet ettim. Müteakip toplantısını Saraybosna’da yapmayı kararlaştırdığımız, Türkiye-Bosna Hersek-Sırbistan Üçlü Tepesini de inşallah kurallar el verdiğinde gerçekleştirmeyi arzu ediyoruz. Türkiye-Bosna Hersek-Hırvatistan Üçlü Sistemi’ne işlerlik kazandırmak noktasında da mutabıkız. Ülkemizin, Bosna Hersek’in başta NATO olmak üzere Avrupa Atlantik kurumları ile entegrasyonuna olan dayanağını bir sefer daha teyit ettik. Bugün gerçekleştirdiğimiz görüşmelerin somut iş birliği adımlarımızı daha da pekiştireceğine inanıyor, hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Tüm Bosna Hersek halkına en derin sevgi, selam ve muhabbetlerimizi iletiyorum.”

TürkAkım Doğalgaz Boru Çizgisi Projesi’nin Bosna Hersek’ten geçmesi konusunda Türkiye açısından bir sorun olmadığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bizim açımızdan rastgele bir sorun yok. Dostlarımıza, kardeşlerimize Rusya ile de mutabık kalmak suretiyle yapılacak otoyolun bir kenarından da hızla TürkAkımı geçer ve kendilerine TürkAkımını ulaştırırız. Bundan da bizim açımızdan sorun yok.” dedi.​​​​​​​

DOĞU AKDENİZ’DEKİ GERGİNLİK

Bir gazetecinin, “Türkiye ile Mısır ortasında diplomatik temasların başladığı bir devirde Doğu Akdeniz’de nasıl gelişmeler yaşanabilir? Yunanistan ile istikşafi görüşmeler devam ederken askersiz bölge olan Sakız Adası’nda bir tatbikat düzenledi. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna Erdoğan, şu cevabı verdi:

“Doğu Akdeniz’deki gelişmelerde öncelikle Türkiye’nin kararlılığı motamot devam etmektedir, buradan taviz vermemiz söz konusu değil. Son olarak da bu mevzuda çok önemli açıklamaları, Dışişleri Bakanlığımız kararlı açıklamalar yaptı. Bunun yanında Savunma Bakanlığımızın yapmış olduğu açıklamalar var. Mısır’la ilgili hususa gelince tabii Mısır halkının bu noktada bizimle aksi düşmesini düşünmüyorum. Mısır halkı bizimle aykırı düşmez. Şu anda da atılan adımlar aslında bir süreksiz, güya yanlışlığın tezahürü üzere geliyor bana. Bunun yanında natürel yeni bir gelişme biliyorsunuz Suudi Arabistan’ın da tekrar burada, Yunanistan ile bir ortak tatbikat olayı kelam konusu. Bir öteki taraftan da Suudi Arabistan’ın şu anda Türkiye’den SİHA talebi var. O da son gelişmeler yani kimin eli kimin cebinde belirli değil. Ben bölgede Türkiyesiz bir sürecin bu sularda ısınmaya fırsat vermez. Türkiye orada karar verici pozisyonundadır, temennim odur ki ısınmadan, ılıman bir biçimde bu süreci geçmiş olalım.”

DODİK’İN AÇIKLAMALARI

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Lideri Milorad Dodik, TürkAkım Doğalgaz Boru Çizgisi Projesi’nin Sırbistan’a kadar geldiğini belirterek “Bosna Hersek, bu doğal gazın Bosna’ya ulaştırılmasıyla ilgileniyor. Natürel ki otoyol projesi de planladığımız formda gerçekleştirilmeli ve otoyolla birlikte doğal gaz akımını da yapmalıyız. Bu fırsatı kaçırmamalıyız.” dedi. 

Dodik ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, görüşmelerinin akabinde ortak basın toplantısında konuştu. 

Saraybosna-Belgrad Otoyolu Projesi’ne değinen Dodik, bu projenin gerçekleştirilmesi gerektiğine vurgu yaparak, “Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın inisiyatifi olmasa biz Bosna Hersek olarak bir yerde durur ve projeye devam etmezdik. Bu inisiyatif ve Cumhurbaşkanı’nın çabası bu projenin gerçekleştirilmesi açısından kıymetli bir katkı oluyor.” tabirlerini kullandı. 

Dodik, Türkiye-Bosna Hersek bağlantılarının herkese hoş bir örnek olması gerektiğini söyleyerek Türkiye’ye, salgın periyodunda yaptığı yardımlardan dolayı teşekkür etti.

Bu devirde Slovenya ve Türkiye’nin kendilerine en büyük yardımı yaptığını vurgulayan Dodik, “Maalesef bu küresel sistem yüzünden biz aşıları şimdiye kadar temin edemedik.” diye konuştu. 

Dodik, Balkanlar’da barışın sağlanması için Erdoğan’ın sahip olduğu kaygıların tüm bölgeye örnek olması gerektiğini de lisana getirerek “Herkesin birbirine yardım etmesi ve kimsenin başkasından rahatsız olmaması gerektiğini Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan öğrendik.” değerlendirmesinde bulundu. 

“BOSNA HERSEK’TE YAŞAMAYAN BİR YÜKSEK TEMSİLCİ BİR ŞEYLERİ BELİRLEYECEKSE BUNDAN KİMSE MEMNUN OLMAYACAKTIR”

Ülkesinin seçim sistemine ait tenkitlerde bulunan Dodik, “Bosna Hersek’te son derece sıkıntı bir seçim sistemimiz var. Dayton Barış Mutabakatı’yla ortaya çıkan sistem nedeniyle Bosna Hersek hala memleketler arası düzenekler tarafından yönetilen bir ülke. Biz dışardan müdahale olmadan içimizde bu sorunu çözmeliyiz.” halinde konuştu.

Erdoğan’dan bu mevzuda kendilerine yürek vermesini istediklerini vurgulayan Dodik, “Bosna Hersek’te yaşamayan bir yüksek temsilci bir şeyleri belirleyecekse bundan kimse memnun olmayacaktır. Ortamızda bir mutabakat ve dostların anlayışı, Bosna Hersek’te tahlili bulmaya yardımcı olacak.” dedi. 

Dodik, Bosna Hersek’in dünyanın bir deney ülkesi olmayacağının da altını çizerek “Bosna Hersek’teki gerçeklik görülmeli. Üç dinin ve üç milletin yaşamasına, beşerlerine hürmet duyulmalı. Bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan duyduğunuz kelamlar bize nasıl davranmamız gerektiği konusunda ümit veriyor.” değerlendirmesini yaptı. 

Türkiye-Bosna Hersek-Sırbistan üçlü konferansı yanında Rusya’nın da dahil olacağı bir dörtlü konferans yapılabileceğini söyleyen Dodik, Sırbistan’a kadar gelen TürkAkım Doğalgaz Boru Sınırı Projesi’ne değinerek şunları kaydetti:

“Bosna Hersek, bu doğal gazın Bosna’ya ulaştırılmasıyla ilgileniyor. Doğal ki otoyol projesi de planladığımız biçimde gerçekleştirilmeli ve otoyolla birlikte doğal gaz akımını da yapmalıyız. Bu fırsatı kaçırmamalıyız. Otoyol yapılırken doğal gaz projesinin güzergahının da yapılması gerekiyor. Bu güzergah, birçok Bosna Hersek kentinden geçecek.” 

“İNSANLAR ‘ERDOĞAN’IN YOLU NE VAKİT YAPILACAK’ DİYE SORUYOR”

Karşı karşıya kaldığı terör olaylarında Türkiye’nin yanında olduklarını belirten Dodik, ülkesinde yaşanan doğal afetlerde de Türkiye’nin kendilerine dayanak verdiğini söyledi. 

Türkiye için, “büyük dost” sözünü kullanan Dodik, “Toplantı için Batı Avrupa’ya gittiğimizde onlar bizden daima bir şeyler istiyorlar ve kaideler koyuyorlar lakin Türkiye’ye gelip geri dönerken yalnızca takviye kelamlarıyla geri döneceğiz.” tabirlerini kullandı. 

Dodik, toplantı sonunda Saraybosna-Belgrad Otoyolu’na ait sorulan soruya da “Bu proje Bosna Hersek’in en kıymetli projesidir. Bütün hudutları ortadan kaldırıyor. Bosna Hersek’in bir kısmını Sırbistan’la entegre ederken Türkiye için de çok kıymetli bir proje. Batı Avrupa’ya giden Türk vatandaşları bu yolu kullanacaktır. Ayrıyeten Slovenya-Kuzey Makedonya’ya gidecek ağır taşıtlar bu yol yapıldığında Niş-Belgrad yoluna kıyasla 140 kilometre daha kısa yol gidecek.” yanıtını verdi.

Projenin ülkesinin iktisadına de kıymetli bir katkısı olacağını kaydeden Dodik, proje için Erdoğan’ın kendilerine takviye verdiğini belirtti. Dodik, “İnsanlar sık sık bana ‘Erdoğan’ın yolu ne vakit yapılacak?’ diye soruyor. İnsanların bu yolu ne formda algıladığını görüyorsunuz. Güzergahın geçeceği yerleri çözmemiz gerek. Kamulaştırmanın da değerli olduğunu söylemeliyim. Bilhassa projenin birinci fazında hesap yapılmalı ve bir Sırp olarak şunu söylemeliyim, bizim Türkiye’den alacağımız kredinin Sırbistan’ın alacağından daha fazla olması gerek.” diye konuştu.

Haber7