Global teknoloji devleri olarak isimlendirilen Google, Facebook, Apple, Twitter, LinkedIn ve Netflix üzere kurumlar devletlere yılda yaklaşık 100-240 milyar dolar arasında bir kurumlar vergisi kaybı yaşatıyor. Türkiye’den de milyarlarca liralık gelir elde eden bu şirketler vergiyi İngiltere, İrlanda ve ABD’de ödüyor. Bu bahiste son ulaşılabilir olgu 2016 yılına ilişkin olsa da ABD çokuluslu şirketleri, yurtdışında 435 milyar dolar kâr elde etti. Bu kâr için ödedikleri vergi ise neredeyse sıfır.
KÂRIN YARISI 5 VERGİ CENNETİNDE
Kârın neredeyse yarısı yalnızca 5 vergi dairesine gitti. İrlanda, Hollanda, İsviçre, Singapur ve vergi cennetleri Karayip ile Bermuda. Yalnızca İrlanda’da 76.5 milyar dolar park edildi. Şirketlerinin global kârlarının yaklaşık yüzde 55’i bu vergi cennetlerine gitti. Birçok memleket bu şirketlere dava açıyor. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) uzun yıllardır bu şirketlerin vergilendirmeleri üzerinde çalışıyor. Son olarak bir mutabakata varıldığı düşünüldü ve Fransa’nın başı çektiği bir global içtima yapılması gündeme geldi. Gelgelelim ABD hükümeti bu içtimayı engelledi. OECD iddialarına nazaran global bir vergi getirilmesi halinde hükümetler 100 milyar dolarlık bir vergi geliri artışı yaşayacak. Global ölçekte en az yüzde 3’lük bir vergi getirilmesi konusunda tüm dünya mutabık üzere. Dijital global vergi G20’nin de ana gündem unsurlarından biri.
EN SON CEZA GOOGLE’A VERİLDİ
Global ölçekte bunlar olurken bir yandan da yerelde davalar ve soruşturmalar devam ediyor. Örneğin son olarak Google, ek vergilerle bir arada Fransa’ya yaklaşık 1 milyar euro vergi cezası ödemeyi kabul etti. 4 yıl evvel açılan vergi kaçırma davasında sonucunda ceza kesildi. İngiltere ve öteki Avrupa memleketlerinde de onlarca dava açıldı ve bu davalarda büyük cezalar kesildi.
FATURALAR İRLANDA’DAN KESİLİYOR
Türkiye’de Gelir Yönetimi Başkanlığı, dijital hizmet vergisinin tatbikine dair esasları belirledi. Türkiye’de elde edilen hasılatı 20 milyon liradan ve dünyadaki hasılatı 750 milyon euro yahut muadili yabancı para karşılığı lira cinsi fiyattan fazla olanlar, yüzde 7.5 orantısında dijital hizmet vergisi mükellefi oldu. Ama birçok şirket, hem Türkiye’de bir şirketi olmadığı için hem de gelirlerini yurtdışı üzerinden faturalandırdıkları için vergi ödemekten kaçıyor. Faturalar İrlanda üzere memleketlerden kesiliyor. Fransa ve Türkiye’nin getirdiği verginin benzerini İtalya, Avusturya, Polonya, Belçika, Çekya, Belçika, Macaristan, Slovenya ve İspanya da kesecek.Bu memleketler de hazırlıklarını tamamladı.
AVRUPA BİRLİĞİ’NDEN APPLE’A 14 MİLYAR DOLAR REKOR CEZA
DAVALARIN en büyüklerinden biri de Apple’ın Avrupa Birliği ile olan davası. Apple, AB’nin en yüksek 2. duruşmasında Avrupa Encümeni’nden 14 milyar dolarlık vergi cezası yedi. AB, Apple’a şirketin yirmi yıl boyunca İrlanda’da yasadışı vergi avantajları sağladığını söyleyerek 13 milyar euro (14.3 milyar $) ceza ödemesine hükmetti. İtalya da bir müddettir çokuluslu firmaların yararlarına nazaran gereğince vergi vermediği konusunda incelemeler yapıyor. Örneğin lüks marka Gucci’nin sahibi olan Kering SA firması 2011- 2017 yılları arasında 1.25 milyar euro ödemeyi kabul etti.
İTALYA DA SORUŞTURUYOR
DAVALAR 2010’lu yılların başına kadar gidiyor. Fakat son devirde gelirlerin artması ile davaların da sayısı arttı. Geçtiğimiz yılın ahir İtalya’da da Netflix’e karşı vergi müfettişleri bir inceleme başlattı. Milan’da başlatılan incelemede vergi kaçırma ile birlikte lokal firmalara karşı haksız yarışma avantajı elde edildiği konusunda soruşturuluyor. Facebook hakkında da ABD’de ve Avrupa’da birçok dava ve soruşturma açıldı. Son olarak yılbaşında ABD Gelir Yönetimi 9 miyar dolarlık bir dava açtı. Davanın konusu İrlanda’daki iştiraki üzerinden vergi kaçırma.
Haber7
