Son yılların en kurak periyodunu yaşayan Trakya’da aralık ve ocak aylarında sağanak yağışlar ve karların erimesiyle barajlardaki doluluk oranı arttı, dereler ve ırmaklar taştı. Trakya’da Ergene Irmağı ise taşarak etrafındaki tarım alanlarını sular altında bıraktı. Sağanak yağışlarla birlikte bilhassa kirli akan Ergene Irmağı’nın ne kadar temizlendiği gündeme geldi. Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, bölgede endüstriyel faaliyetler ve kentsel kullanım hedefli oluşan atık suların, bölgedeki yüzey sularının üzerinde büyük bir tehdit olduğunu belirterek, kirliliğe sebebiyet verildiğini söyledi. Tecer, “Sürekli kirli akan sularımız var. Son yağan yağmurlar ‘Kirliliği azaltır mı?’ sorusuna lakin seyreltebilir diyebiliriz. Fakat endüstriyel faaliyetler kirletmeye devam ettikçe bu kirlilik süregelecektir. Ama son yağışlarla birlikte bu bölgedeki derelerin debilerinin artması kirliliğin seyrelmesi manasına gelir. Bir ölçü kirlilikte seyrelme meydana gelmiştir lakin temizlendi demek çok hakikat olmaz. Yağan yağmurlarla ırmakların debileri arttığı için kirlilikte bir seyrelme olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
‘ARITMALARIN DEVREYE GİRMESİ GEREKİR’
Derelerin kirlenmesinin önüne geçmek için sürdürülebilir üretim yapılması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Tecer, “Sanayi bölgelerinden çıkan atık suların arıtılarak deşarj edilmesi gerekiyor ki endüstriyel faaliyetlerin yoğunluğu, su kullanım ölçülerini düşündüğümüz vakit buradaki derelerin, ırmakların ve çayların bu kirlilik yükünü taşıma imkan ve ihtimali yok. Suların arıtılması yahut suların geri kazanılarak tekrar kullanılması gerekiyor. Arıtma tesislerinin bir an evvel devreye girmesi, dereleri kirletmeyecek, alıcı ortamın karakteristiğini bozmayacak düzeylerde arıtma yapmak gerekiyor. Yani derelerdeki kirliliğin yağışlarla azalabileceğini beklemek çok muhtemel bir şey değil” dedi.
Trakya’da yer altı sularının yüzde 85’inin tükendiğini hatırlatan Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, bölgenin son vakitlerde mevsim normalleri üzerinde yağış aldığını belirterek, “Buna sevinebiliriz lakin yer altı sularındaki oranın ne kadar arttığını söylemek çok güç şu evrede. Bunların müşahede istasyonuna ulaşması ve ölçümlerinin yapılması lazım ancak şunu söyleyebiliriz, son vakitlerde tesirli olan yağışlar süratli ve kısa vadeli yağdı. Hasebiyle bunların yer altı sularına ulaşması süreci bu kadar çabuk olmaz. Bu kadar kısa müddette yer altı sularındaki rezervin büyük ölçülerde arttığını söyleyemeyiz. Bunun için ölçüm istasyonlarına bakmamız lazım. Şimdi erken, sızıntıya geçmesi lazım bunların. Lakin yüzeysel sularda bariz bir artışı gözlemleyebiliyoruz. Bölgedeki barajlarda, göl ve göletlerde yağan yağmurlarla aşağı üst mevcut rezervin iki katına kadar bir doluluk olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
‘YER ALTI SULARI REZERV OLARAK KULLANILMALI’
Prof. Dr. Tecer, Trakya’da yer altı sularının alarm düzeyinde olduğunu söz ederek, “Hala o durum düzelmiş değil. Yer altı sularının burada bir rezerv olarak kullanılması gerekir. En değerli parametre yer altı suyu rezervinin yıllık dolum ölçüsüyle oradan çekilen ölçünün istikrarda olması gerekir. Bölgemizde aşağı üst 12 yer altı suyu kaynağı var. Bunların yarısında kullanım oranları beslenim oranlarının yüzde 75 daha üzerinde. Yani 1,75 düzeyindedir. Yani 1 metreküp yer altı suyu rezervine ulaşıyorsak 1,75 metreküp suyu tüketiyoruz demektir. Öncelikle yer altı sularının kullanılmasının ölçüsünün azaltılması lazım. ‘Yağan yağmurlarla yer altı sularının rezervleri dolacak, biz de rahat rahat üretim yapacağız,
tüketeceğiz ve yer altı suyu düzeyi sürdürülebilir hale gelecek’ dememiz şu anda çok mümkün değil. Yer altı sularının kullanım oranlarını sürdürülebilir hale getirmemiz lazım. Yani üretimde kullanıyorsak ki bu bölgede hem üretimde kullanılıyor hem ziraî sulamada kullanılıyor hem de içme ve kullanma suyu olarak su rezervlerini kullanıyoruz. Bunları depolamamız gerekmiyor ancak sürdürülebilir bir halde kullanımını sağlamamız lazım. Yani kullanım oranlarını her tesisin, her sanayi bölgesinin ya da her yerleşim ünitesinin yararlı kullanım ölçülerinin belirlenmesi, bu yararlı kullanım ölçüleri üzerinde bir yer altı çekimi yapmamamız gerekiyor” dedi.
‘YAĞMURDAN GRİ SU ELDE EDİLMELİ’
Prof. Dr. Tecer, Türkiye’de yağmur sularının farklı bir biçimde kıymetlendirilmesi gerektiğini belirterek, “Yani bölgeye yağan yağmur sularının yüzeysel sulara ve yer altı sularına karışması doğal seyrinde mümkün. Lakin bundan çok bilhassa bu bölgede yağmur sularından gri su elde edilerek bunları hem üretimde hem de çeşitli gereksinimlerimiz için kullanmamız mümkün. Bilhassa kentsel alanda yağmur sularının kanalizasyon sularından ayrıyeten toplanarak uygun depolarda uygun arıtma sistemleriyle arıtılıp tekrar kullanılması mümkün. Park ve bahçelerin sulanmasında bunları kullanabiliriz. Endüstriyel üretimde bunu kullanabiliriz. Bunun örnekleri var Avrupa’da da dünyada da. Bu bölgede de nitekim önemli manada su ezasına bir katkı verecek bir tahlil olabilir. Yağmur sularını herkes, her sanayi bölgesi, her yerleşim bölgesi farklı olarak toplar, depolar, çok sofistike olmayan bir arıtma sistemiyle arıtarak gri su dediğimiz suyu elde edebiliriz ve bunu da çeşitli ihtiyaçlarımızda kullanabiliriz. Bunun da bu bölgede yapılması gerekir” diye konuştu.
Haber7
